Sambahsa-mundialect Wiki
Afghanistan
Flag of the Taliban
Afghanistan (orthographic projection)

Afghanistan, official-ye Islami Jumhuriat Afghanistan est un aunkhayghian land inter id Hindi Subcontinent ed Central Asia. Hat un population om takriban 32 millions weikern, id beuwend id tienxia 42t befolctsto land. Est lizdt ab Pakistan sudi ed eusti, Iran westi, Turkmenistan, Usbeckistan ed Togickistan nordi; ed China dalger nordeusti. Idso territorium covehrt 652 000 km², id beuwend id tienxia 41st plautst land.

Id wahid citad samt meis quem oino million weikern est ids nagor, Kabul. Pashtan ed Dari sont ia official bahsas Afghanistans; bilinguisme est commun. Id official rawaj est id Afghani.

"Id cemtier iom empires"[]

Afghanistan hat est un walu pro i Sovietskens ed US-Americans ye id XXt secule, pos esus oin pro id Tsaren Russia ed id Britisch Empire iom Indias ye id XIXt secule, pro Pars ed id Hindi Murhoul Empire ye id XVIIt secule. Bi tod sabab, Afghanistan remant divis do dwo meger ensembles : hois, i pashtans in id centre ed in id sud wohrten kye Sud Asia, ciois, un heterogener part in id nord ed id eust alliend i Togicks, Usbecks ed Hazaras prokwer i Tyrks au i Iranis. Pon id recuper siens independence in 1919, id land tetinit angh diemens con Moskva quod schowbeyit ed trainirit id national armee. Ta diemens buir etikardwnen kun Pakistan signit pos Mund Weir Dwo un pact os militar assistence con ia Uniet Stats os America : Afghanistan tun piw id wehlpen os recuper ia importanta territoria lusen ye id brungos ios Empire iom Indias ed qua Pakistan hieb heritet. In December 1979, i Sovietski invas Afghanistan quos nordpart i ja iey kam id caudghehrd irs Imperium : id afghan communiste regime instauret ab un coup-d'etat in 1978 eet rhayr kabil de face id guerilla stohmt ab i Iranis. Moskva volit contre iens afghan islamistens ed mantines sakwnia in Central Asia menschi sib swekwehre naftressurces ios iklime menxu id revolution in Iran hieb suwen un dwoter energia crise.

Aunstohmen ab id International Communitat, id sovietsk interventiono mobilisit in 1984 takriban 250 000 soldats ed id meuken om antipersonel mines. Yed, id khiek stambhes ibs mujihads ios islami askar os leuren controle jaldi 80% ios territorium, ploisko ia magn urbs. Ab 1986, ia Uniet Stats bihohlp iens mujihads ed leusihr i Sovietskens id air control. Kun ibs buit dwight ende un costeus ed impopular weir, ia sovietska trupps oisgwohm ex Afghanistan in Februar 1989. Pos meis quem tri yars civil weir, id regime os President Muhammad Najibullah fiell ed id land bihsit lyt ed lyt lambhen ab iens talibans nespekent id persistent opposition iom trupps os Ahmad Schah Massoud.

Flag of Afghanistan svg

Id flag os Afghanistan hat subihn pon in-kap id XXt secule meisa changes quem tod quoskwe alyios landios tienxia. Afghanistan hat habto dwogim different flags pon id Hotaki dynastia quod buw id land independent in 1709. Id actualo flag est samlik tei leikus unte id monarchia inter 1930 ed 1973. Id difference est id addition ios schahadat ye id top ios vapwn in id centre. Tod flago consist tri streis, sword, rudh ed glend, kam ep pleist flags Afghanistan unte ia akhir dwogim yars. Id central gnohmen est id classic emblem os Afghanistan samt uno masjid ed ids Makka-wort mihrab

Af-map

Id asimat iom sovietsken trupps likw id land in un stand os civil weir inter islami fundamentalistens ed moderats. Ies Mujihads occupier ia rurs ed pris Kabul, dreibhend id pehd ios amtirend gouvernement in 1992, kay cree un Islami Jumhuriat. Bet id civil weir muss tun de ethnic tensions inter Togicks in id nord ed Pashtans in id sud. Ab 1994, prohp yaschi ies Talibans, sunni movment ed majoritar-ye pashtan, ultrafundamentaliste, quoy ghod jaldi controle id sud in 1998, ed quasi alnos id land in 2000. Ies impos ter id scharia dank id stehmen ios population eiskwnd stabilitat. Pos ia 11 September attentats, Bush kup ke ies Talibans ei prodahr Bin Laden ed iom Mollah Omar, quo refuseer ed buit tun lancet un international intervention, operation Enduring Freedom dien 7 October 2001 con id stehmen ios nord ios land ed Pakistan. Sei tod ne kamyieb kape Bin Laden ni iom Mollah Omar, ies Talibans ieg retro ed id land buit placen sub id direction ios Pashtan Hamid Karzay, con un International Securitat Assistence Force (ISAF), sub UNO mandate, tem quem con ia US forces maimour med stabilise id land.

Nespekent politic perodhias (Constitution ed elections in 2004), violence ed insecuriat regnent dar, favorisend id production os opium ed corruption, bet kathalika iens Talibans quoy tyic un rekrig ios landios dank ir denunciation ios systeme ed ia misgvalts ios international force. Hant multiplien ia attaques contra tod, bet kathalika contra ia national, armet forces, au i politic ed public persons.


Asia
AfghanistanAserbaydjanBahraynBangladeshBhutanBruneiKampucheaChinaTimor LesteHindIndonesiaIranIrakIsraelJapanJordaniaKasakhstanNord KoreaSud KoreaKuwaytKirghisistanLaosLubnanMalaysiaMaldivesMongoliaMyanmarNepalOmanPakistanPhilippinesGatarSaudi ArabiaSingapuraSri LankaSuriaTogickistanTaywanThaylandTyrkiaTurkmenistanUniet Arab AmiratsUsbeckistanVietnamYemen